Vandaag, of in de komende dagen, in het nieuws (behalve als het ondersneeuwt in de waan van de dag): onderzoekers brengen aan het licht dat de landbouwgronden in de Noordoostpolder (of Flevopolder, of allebei, het nieuws flitste in 15 seconden langs mij heen en is op internet nergens te vinden) in snel tempo aan vruchtbaarheid verliezen en dat het, als het zo doorgaat, over 30 jaar nodig zal zijn om de grond te diepploegen om er nog een plantje te laten groeien.

Diepploegen, staat u er svp even bij stil, wil zeggen: de grond tot op een diepte van anderhalve meter afgraven en omgooien. Door de megazware landbouwmachines en andere moderne landbouwpraktijken, verliest de landbouwgrond haar vruchtbaarheid – zo stellen de wetenschappers.

Coming soon: dubbelnummer Driegonaal jaargang 33, nr 3/4. Daarin het eerste deel van een artikel van Roland Benedikter over de relatie tussen China en Apple. Is er in onze tijd sprake van een wereldeconomie of is het nog steeds: “Want oost is oost, en west is west…”?
Hier een fragment.

Apple’s basisstrategie: vervolmaking van het ‘Ik’

Apple excelleerde door middel van een zeer doordachte acceptatie-strategie, die het bedrijf tijdens zijn komeetachtige opkomst consequent doorvoerde. Deze appelleerde vanaf het begin doelgericht aan het westerse, onafhankelijke, vrije en egoïstische ik – en had juist daarmee in de geschiedenis van de postmoderne industriële bedrijven een ongeëvenaard succes. Want in de globale consumptiecultuur gaat het om de vaardigheid tot ‘Californication’, dat betekent de paradoxale combinatie van een volledig doorgevoerde individualisering met een volledige grenzeloosheid en een universeel cultureel aanpassingsvermogen.

Wat zie je voor je wanneer je probeert je een economie voor te stellen die de behoefte van de consument werkelijk als uitgangspunt neemt? Dat was wat we gisteravond in de Werkplaats Maatschappijvernieuwing (de derde van de vijf avonden in Loenen) als vraagstuk namen.

Een economie die zich richt naar de behoefte van de consument:
– gaat heel erg zijn best doen die behoefte helder te krijgen
– zal dat doen door een (al dan niet virtueel) ‘ronde-tafel-gesprek’ waarin het allereerst zaak is de behoefte te onderzoeken
– aan die ronde tafel zitten (vertegenwoordigers van alle betrokken ‘partijen’: consument-handel-producent
– de consumentenbehoefte kan pas in het gesprek met handel en producent concreet worden (wat is de essentie van die behoefte; hoe kan die behoefte beantwoord worden)
– op basis van de input van de producent en de handel, kunnen aspecten als kwaliteit, hoeveelheid, productieproces, milieu-aspecten, sociale inbedding, levertijd e.d. in gesprek worden gebracht
– en uit dat alles volgt de prijs
– en de afspraken waarin dit alles uitmondt.

Christopher Houghton Budd, auteur van o.a. Of wheat and gold dat in afleveringen in Driegonaal gepubliceerd wordt, heeft in Folkestone (Engeland) een klein museum over geld geopend waar een kleine expositie over de geschiedenis en betekenis van geld te bekijken is en waar regelmatig workshops en andere activiteiten zullen worden georganiseerd.

De website die aan het museumpje is gewijd, staat in het teken van de verbinding die in de associatieve economie zou worden gelegd tussen vaardigheden en kapitaal: jonge mensen met ondernemersinitiatief zouden moeten worden begeleid in hun plannen, opgeleid in financiële vaardigheid en zouden vervolgens over kapitaal moeten kunnen beschikken om hun plannen te verwerkelijken – zónder zakelijk onderpand: in een gezonde economie is het immers in het algemeen belang dat talentvolle ondernemers hun plannen kunnen realiseren. Ook over deze ‘youth bonds’ (jeugd-obligaties) is op de website meer te vinden.

Een workshop van 5 woensdagavonden met John Hogervorst

In het onderwijs, de gezondheidszorg, de financiële wereld, de landbouw en voedselvoorziening en de economie: overal wordt duidelijk dat we een andere koers moeten inslaan. Want op dit moment koersen we af op een wereld zoals wij die niet aan onze kinderen en kleinkinderen zouden willen overdragen.
Rudolf Steiner ontwikkelde een actuele en praktische kijk op de samenleving die hij ‘sociale driegeleding’ noemde: een samenleving waarin mensen zich in vrijheid ontwikkelen, in broederschap in de economie werken en in gelijkheid actief zijn in het gebied waar wetten, regels en afspraken worden gemaakt. Een samenleving waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap, elk in hun eigen gebied, tot leven kunnen komen.

In de Werkplaats maatschappijvernieuwing gaan we aan de slag met de sociale driegeleding. Allereerst gaan we proberen de sociale driegeleding te begrijpen en zo concreet mogelijk voor ons te kunnen zien. Vervolgens gaan we onderzoeken welke stappen gezet kunnen worden om een nieuwe koers te kiezen.

Vraagstukken die daarbij onder meer aan de orde zullen komen zijn:
– waarom een vrije ruimte voor de ontwikkeling van de mens van cruciaal belang is
– wat is democratie, wat zijn de grenzen van de democratie
– waarom is samenwerken zo moeilijk
– waarom is de economie het samenwerkingsgebied bij uitstek
– hoe komen we tot een economie die intrinsiek rechtvaardig is en toch voldoende welvaart creëert
– wat is geld, wat is de taak van de bankier en hoe komen we tot een gezond geldsysteem.

Praktisch:
De Werkplaats maatschappijvernieuwing vindt plaats op woensdagavond, van 19.30 tot 22.00 uur.
Data: 25 maart, 1, 8, 15 en 22 april
Locatie: Aventurijn, Voorsterweg 1, 7371 GA Loenen (Gld)
Kosten: van het betalen van de deelname aan de Werkplaats maken we een kleine praktijkoefening. Dat betekent dat de deelnemers gezamenlijk per avond € 185,00 (€ 925,00 voor de vijf avonden) moeten opbrengen (daarin inbegrepen: gebruik van de ruimte, koffie/thee, honorarium en reiskosten). Hoe ze dat gaan doen, op welke manier ze tot een verdeling komen en welke overwegingen daarbij een rol spelen – dat alles levert een heel leerzame praktijkervaring op (die we met goed gevolg gaan afsluiten).

Nadere informatie en opgave:
M. de Voogt
E: mgedv@kpnplanet.nl
T: 06 3438 3300

Vast en zeker leeft de sociale driegeleding in ieder mens, in zijn al dan niet onbewuste verlangen naar vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Toch gaan die idealen niet vanzelf werkelijkheid worden: we moeten ons aan de hand van deze idealen in beweging brengen en houden.
Wie daarvoor wat extra inspiratie kan gebruiken (en wie is dat eigenlijk niet?) is van harte uitgenodigd bij de volgende activiteiten:

Zondag 8 maart
Inspiratiedag
Open dag op BD-bedrijf De Zonnehoeve, met rondleiding, voordrachten en workshops
Van 11.00 tot 17.00 uur bruist het op biologisch-dynamisch bedrijf De Zonnehoeve van de activiteiten voor jong en oud, met onder andere workshops beeldhouwen, speksteen bewerken, werken met klei, massage, onthaasten, recepten proeven en een rondleiding door De Zonnehoeve.
Met inleidingen van o.a. John Hogervorst over Rudolf Steiner als maatschappijvernieuwer (ook thema van een Zomerweek vanaf 9 augustus in Centre Lothlorien) en van Marjolein Engbers over Geweldloze communicatie en diverse stands en inleidingen en nadere informatie over zomeractiviteiten op Centre Lothlorien in Noord-Oost Frankrijk.

U heeft het wel geraden: Diederik Samsom is de lone wolf die ernstig meent dat veel problemen in dit land als sneeuw voor de zon wegsmelten wanneer kinderen voortaan op driejarige leeftijd naar school gaan.
Waarom ik Diederik een lone wolf noem?
Omdat hij binnenkort door zijn partijvriendjes als een dolle hond zal worden uitgedreven en zodoende een nieuw hoekje in zijn biografie mag gaan verkennen. Smartelijk voor hem, maar voor ons is het beter zo. Berichten van haat of waanzin kunnen, indien ze al geuit moeten worden, beter in de woestijn geroepen worden, waar niemand ze hoort.
Persoonlijk blijf ik dan nog wel met de vraag zitten of Samsoms ideetje over driejarige kinderen van pure haat of van reine waanzin getuigt. Het heeft van allebei wel wat namelijk. Maar dit zal een van die vragen zijn waar je als mens nooit een antwoord op krijgt.